Ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce – sprawdź, czy i na jakich zasadach możesz założyć własny biznes!

Mateusz Rąbalski
17.09.2021

W Polsce obowiązuje coś takiego, jak „swoboda prowadzenia działalności gospodarczej”, którą gwarantuje nawet konstytucja. Wiadomo jednak, że szumne deklaracje rzadko mają pokrycie w faktach, co potwierdza się także w tym przypadku. Choć zgodnie z Ustawą Prawo przedsiębiorców podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, to trzeba wiedzieć, że w Polsce obowiązuje szereg ograniczeń stawianych przedsiębiorcom. Te najważniejsze po kolei omawiamy w naszym artykule.

Ograniczenia w rejestrowaniu działalności gospodarczej w Polsce

Akurat pod tym względem wypadamy całkiem nieźle, co jest przede wszystkim efektem naszego członkostwa w Unii Europejskiej. Podstawą tego związku gospodarczo-politycznego jest swoboda przepływu dóbr, usług i siły roboczej, dlatego każdy obywatel Unii Europejskiej może założyć w Polsce firmę na dokładnie takich samych zasadach, jak Polak.

Sytuacja komplikuje się w momencie, gdy biznes nad Wisłą chce uruchomić obywatel kraju spoza Unii, na przykład Rosjanin, Irańczyk czy Indonezyjczyk. Będzie to jak najbardziej możliwe, jednak niezbędne w takim przypadku jest przedstawienie dodatkowych dokumentów, np.:

  • zezwolenia na pobyt stały,
  • zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
  • zezwolenia na pobyt czasowy, udzielonego między innymi w związku z połączeniem z rodziną legalnie przebywającą w Polsce, kształceniem się na studiach etc.,
  • zaświadczenia o posiadaniu statusu uchodźcy.

Wyrok sądu

Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej nie dotyczy oczywiście osób, które z jakiegoś powodu zostały pozbawione tego przywileju. Można to zrobić wyłącznie wyrokiem sądu i takie sytuacje oczywiście się zdarzają.

Sądy najczęściej ustanawiają zakaz prowadzenia działalności gospodarczej względem osób, które są nieuczciwe w stosunku do swoich kontrahentów i nierzetelnie prowadziły biznes. Przykładem może być niewypłacenie należnych pieniędzy podwykonawcy, ukrywanie majątku, a także złamanie przepisów zawartych w ustawie Prawo upadłościowe (niezgłoszenie się do upadłości, niedotrzymanie terminów etc.).

Ustanowienie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej jest ostatecznością i ma na celu wyeliminowanie z rynku nierzetelnych podmiotów.

Działalność regulowana

Planując zarejestrowanie działalności gospodarczej w konkretnym obszarze zawsze musisz się upewnić, czy przypadkiem nie jest Ci  potrzebna zgoda jakiegoś organu. Przykładem może być tutaj świadczenie usług przewozowych (w tym osób) czy prowadzenie apteki. Uzyskanie zgody wcale nie musi być formalnością – pod uwagę mogą być brane takie kwestie, jak wiek, stan psychofizyczny, karalność czy kwalifikacje zawodowe.

Zgody na prowadzenie działalności gospodarczej na regulowanym obszarze rynku wydają np. Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny, marszałek województwa, wojewoda czy Naczelnik urzędu skarbowego.

Osobną i znacznie bardziej skomplikowaną kwestią jest prowadzenie działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. Ograniczenie to jest nakładane na biznesy, które świadczą usługi czy sprzedają produkty mające szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa i jego obywateli.

Przykładami takich działalności są m.in.:

  • obrót paliwami ciekłymi,
  • obrót energią elektryczną,
  • działalność górnicza,
  • wytwarzanie ciepła,
  • rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych,
  • prowadzenie kasyna,
  • świadczenie przewozów lotniczych,
  • świadczenie usług ochrony osób i mienia.

Koncesji udziela minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej. Jest ona udzielana na okres minimum 5 i maksimum 50 lat – w każdym razie zawsze na czas określony.

Nie zawsze konieczne jest zarejestrowanie działalności

Takiego obowiązku nie mają osoby, które świadczą działalność agroturystyczną rolników, zajmują się produkcją wina dla rolników, jak również rolniczym handlem detalicznym. Ponadto w Polsce od kilku lat obowiązuje twór nazywany działalnością nierejestrową.

Jest to działalność zarobkowa osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji. Prawo do tego mają wyłącznie osoby, które z tytułu tej działalności osiągają przychody nieprzekraczające w żadnym miesiącu 50%  minimalnego wynagrodzenia. Oczywiście nie dotyczy to działalności regulowanych.

Na koniec wyjaśnijmy, że ten artykuł ma na celu wyłącznie zasygnalizowanie faktu, iż w Polsce obowiązują różnego rodzaju ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej – nie każdy przecież zdaje sobie z tego sprawę. W ten sposób zapoczątkowujemy mini serię i w kolejnych artykułach będziemy szczegółowo przybliżać obowiązujące w tym zakresie przepisy.  

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie