Wycena przedsiębiorstw na świecie i w Polsce – różnice i specyfika

Jerzy Biernacki
25.03.2025

Sposoby wyceny przedsiębiorstw nie są jednakowe na całym świecie. Różnice wynikają np. z uwarunkowań podatkowo-prawnych. Analitycy i eksperci od wycen przedsiębiorstw stosują metody, które przełożą się na korzyści (lub jak najmniejsze straty) podatkowe. Ponadto w niektórych krajach standardy wycen są uregulowane prawnie lub wypracowane przez specjalnie powołane do tego instytucje.

Jeżeli zamierzasz wycenić swoje przedsiębiorstwo, przeczytaj artykuł, a dowiesz się, jak taki proces wygląda poza granicami naszego kraju.

Metody wyceny przedsiębiorstw stosowane w Polsce

W Polsce wycena przedsiębiorstw opiera się przede wszystkim na trzech podejściach: majątkowym, dochodowym i porównawczym. Są one stosowane zgodnie z krajowymi standardami i wynikają z uwarunkowań rynku kapitałowego oraz regulacji prawnych. 

Podejście majątkowe koncentruje się na wartości aktywów, podejście dochodowe analizuje przyszłe przepływy pieniężne, natomiast podejście porównawcze pozwala określić wartość na podstawie podobnych przedsiębiorstw. Jednak ograniczony dostęp do rzetelnych danych rynkowych utrudnia szerokie wykorzystanie metod porównawczych. 

Podejście do wyceny przedsiębiorstw na świecie

Za granicą stosuje się różnorodne podejścia do wyceny, zależnie od stopnia rozwoju rynku, dostępności danych oraz specyfiki lokalnych regulacji. W krajach anglosaskich, takich jak Stany Zjednoczone czy Wielka Brytania, popularne są metody porównawcze, ponieważ rynek kapitałowy jest dobrze rozwinięty, a transakcje są jawne i transparentne. Szczególnie często stosuje się metodę mnożnikową, która pozwala szybko oszacować wartość przedsiębiorstwa na podstawie wskaźników, takich jak cena do zysku czy wartość przedsiębiorstwa do EBITDA.

 W Japonii natomiast wycena często obejmuje szeroką analizę strategiczną, a proces wyceny jest bardziej zintegrowany z planami długoterminowymi przedsiębiorstwa. W krajach skandynawskich zwraca się większą uwagę na aspekty zrównoważonego rozwoju, dlatego coraz częściej w wycenie uwzględnia się czynniki ESG.

Standardy i regulacje w wycenie międzynarodowej

W różnych krajach stosuje się odmienne standardy wyceny, które wpływają na sposób przeprowadzania tego procesu. W Stanach Zjednoczonych funkcjonują szczegółowe regulacje opracowane przez organizacje takie jak American Society of Appraisers (ASA) czy National Association of Certified Valuators and Analysts (NACVA). Istnieją także międzynarodowe standardy wyceny (IVS), które opracowuje specjalnie powołana do tego rada – IVSC. 

W Europie zachodniej z kolei stosowane są zasady określone przez European Valuation Standards (EVS), które uwzględniają specyfikę rynków europejskich i różnice regulacyjne między poszczególnymi krajami.

W Polsce standardy wyceny nie są tak rygorystycznie określone, a stosowanie międzynarodowych wytycznych jest bardziej fakultatywne. W praktyce oznacza to, że różnice w podejściu mogą wynikać nie tylko z metodologii, ale także z dostępności danych oraz praktyk rynkowych. 

Różnice między Polską a zagranicą

Jedną z istotniejszych różnic między Polską a bardziej rozwiniętymi rynkami jest dostęp do informacji rynkowych. W krajach o rozwiniętych rynkach kapitałowych dane dotyczące transakcji są łatwo dostępne, co umożliwia skuteczniejsze stosowanie metod porównawczych. W Polsce dostęp do takich informacji jest ograniczony, co sprawia, że w wielu przypadkach metody majątkowe i dochodowe są bardziej popularne. 

Kolejnym istotnym czynnikiem jest wpływ systemu prawnego i podatkowego na wycenę – w Polsce często stosuje się metody dostosowane do optymalizacji podatkowej, co nie zawsze odzwierciedla rzeczywistą wartość rynkową przedsiębiorstwa.

W krajach takich jak Niemcy czy Francja wycena ma bardziej konserwatywny charakter, co wynika z ostrożnego podejścia tamtejszych inwestorów. Z kolei w USA dominują modele wyceny, uwzględniające szybkie zmiany wartości przedsiębiorstw, zwłaszcza w sektorach technologicznych. 

W Chinach oraz krajach Azji wycena przedsiębiorstw jest ściśle powiązana z polityką gospodarczą państwa, a udział państwowych inwestorów w transakcjach często wpływa na ostateczne wyniki wyceny.

Perspektywy rozwoju standardów wyceny w Polsce

Obserwując międzynarodowe trendy, można zauważyć, że Polska stoi przed wyzwaniem dostosowania metod wyceny do standardów światowych. Wprowadzenie bardziej ustandaryzowanych zasad wyceny mogłoby ułatwić dostęp do rynków międzynarodowych oraz zwiększyć przejrzystość wycenianych przedsiębiorstw. 

Eksperci wskazują, że większa dostępność rzetelnych danych rynkowych mogłaby przyczyniłaby się do częstszego stosowania metod porównawczych, co wpłynęłoby na większą transparentność rynku.

Kolejnym krokiem może być uwzględnienie czynników ESG w wycenie przedsiębiorstw, co staje się coraz bardziej istotnym elementem na rynkach zagranicznych. Polska gospodarka wciąż adaptuje się do tych zmian, jednak rosnące zainteresowanie inwestycjami odpowiedzialnymi społecznie może skłonić przedsiębiorstwa do uwzględniania tego aspektu w swoich wycenach. 

Informacja prasowa

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie