Przekazanie samochodu osobowego na cele prywatne a konsekwencje podatkowe

Większość przedsiębiorstw posiada samochód w ewidencji środków trwałych – dotyczy to również jednoosobowych działalności gospodarczych, w których auto służy właścicielowi do dojazdów do biura, do klientów etc. Pozwala to zaliczać liczne wydatki eksploatacyjne i amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodu, co jest dobrym sposobem na optymalizację podatkową. Trzeba natomiast pamiętać, że w momencie wycofania auta z ewidencji (przekazania pojazdu na cele prywatne) może powstać obowiązek naliczenia i odprowadzenia podatków PIT oraz VAT. Szczegóły znajdziesz w naszym artykule.

Wszystko zależy od tego, co dalej stanie się z samochodem

Na początek wyjaśnijmy, że samo przekazanie samochodu znajdującego się do tej pory w ewidencji środków trwałych na cele osobiste przedsiębiorcy nie rodzi obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o PIT. Czyli: jeśli przedsiębiorca zdecyduje się wycofać auto z działalności i eksploatować je wyłącznie prywatnie, to nie musi naliczać i odprowadzać podatku dochodowego.  

Sytuacja diametralnie zmienia się w momencie, gdy po wycofaniu samochód zostanie sprzedany przed upływem 6 lat, licząc od pierwszego dnia następującego po miesiącu, w którym pojazd został wycofany z działalności.

W takim przypadku mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem wycofanego składnika majątku przedsiębiorstwa, co oznacza konieczność rozliczenia transakcji jako przychodu z działalności i odprowadzenia stosownego podatku.

Taka sprzedaż musi zostać zaewidencjonowana w Księdze Przychodów i Rozchodów lub ewidencji sprzedaży – jeśli przedsiębiorca rozlicza się na zasadach ogólnych, to kosztem uzyskania przychodu będzie niezamortyzowana wartość pojazdu.

Dodatkowo przedsiębiorca będzie zobowiązany do odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz wykazać przychód z odpłatnego zbycia pojazdu w swoim zeznaniu rocznym – dotyczy to również przedsiębiorców, którzy w międzyczasie zlikwidowali działalność gospodarczą.

Co gorsza, w świetle nowych przepisów podatkowych (tzw. Polski Ład), dochód uzyskany ze sprzedaży samochodu wycofanego z ewidencji środków trwałych może wpłynąć na wysokość składki zdrowotnej przedsiębiorcy.

Jak uniknąć takiego scenariusza?

Przede wszystkim trzeba uważać, aby nie zbyć odpłatnie samochodu wycofanego z ewidencji przed upływem 6 lat. Oczywiście w większości przypadków będzie to niemożliwe – mało który przedsiębiorca pozwoli sobie na tak długie posiadanie samochodu, który w pewnym momencie może być już mocno zużyty i tym samym mało wartościowy.

Innym, zyskującym na popularności rozwiązaniem, jest natomiast nieodpłatne zbycie samochodu wycofanego z ewidencji środków trwałych na cele prywatne. Najczęściej robi się to w formie darowizny na rzecz członka najbliższej rodziny, co pozwala uniknąć podatku od darowizn.

Co z podatkiem VAT?

Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na standardową sprzedaż samochodu wycofanego z ewidencji przed upływem 6 lat, to oczywiście będzie zobligowany do udokumentowania sprzedaży fakturą i naliczenia stosownego podatku VAT, a następnie odprowadzenia go do urzędu skarbowego.

Można tego uniknąć wyłącznie w sytuacji, gdy przekazujemy pojazd w formie darowizny (nieodpłatnie), a jego zakup nastąpił w oparciu o umowę sprzedaży, fakturę VAT-marża lub fakturę wystawioną przez podatnika zwolnionego z VAT.

W takim przypadku przedsiębiorca nie mógł odliczyć podatku VAT (w części lub w całości) w momencie wprowadzenia pojazdu do ewidencji, a więc nie będzie musiał naliczać tego podatku przy nieodpłatnym przekazaniu samochodu komuś bliskiemu.

Podsumowując: przekazanie samochodu firmowego na cele prywatne przedsiębiorcy może być sposobem na uniknięcie konieczności wykazania przychodu, o ile przedsiębiorca wstrzyma się z dalszą sprzedażą przez okres 6 lat lub dokona nieodpłatnego zbycia auta w formie darowizny.

Nieco inne zasady dotyczą natomiast samochodów wykupywanych z leasingu, o czym więcej przeczytasz w osobnym artykule na naszym portalu.