Czym tak naprawdę są karty kredytowe? Czy przeciętnym Klientom banków nie zdarza się ich mylić z innymi dostępnymi produktami? Skąd pochodzą pieniądze, które wydaje się za ich pośrednictwem? Warto z nich korzystać czy rzeczywiście stanowią pierwszy krok do tego, aby popaść w zadłużenie? Być może wszystko zależy od wiedzy oraz roztropności posiadacza? Gdzie można liczyć na atrakcyjne warunki? Dziś stawiamy czoło najbardziej popularnym mitom, tak szybko narastającym wokół kart kredytowych, i odpowiadamy na różne istotne pytania.
Jaką kartą płacisz w sklepie na co dzień?
Gdyby zadać to pytanie kilkunastu przypadkowym przechodniom, istniałaby spora szansa, że znaczna część z nich bez większego zastanowienia odparłaby, że kredytową. To jednak wcale nie musiałoby być prawdą i nie oznacza też, że ktokolwiek celowo zaprzeczył faktom. Termin „karta kredytowa", z nie do końca wiadomych przyczyn, stał się w języku polskim szerszy znaczeniowo niż powinien. Zacznijmy zatem od klarownego wyjaśnienia, czym są karty kredytowe i debetowe oraz przekonajmy się, czy tylko z tymi rodzajami kart bankowych możemy mieć w Polsce do czynienia.
Typy kart płatniczych – co warto wiedzieć?
- Karty debetowe – zdecydowanie najbardziej popularne, to właśnie one są uzupełnieniem konta osobistego, jakie posiadamy w danym banku (lub jeśli wolimy nazwę nieco bardziej fachową – ROR, tj. rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego). Pozwalają za pośrednictwem bankomatów podejmować środki gromadzone na koncie oraz płacić za codzienne zakupy. Zarówno zbliżeniowo, jak i tradycyjnie, poprzez wprowadzanie na klawiaturze terminala kodu PIN. Umożliwiają też dokonywanie rozmaitych transakcji w sieci, np. na portalach aukcyjnych czy w sklepach internetowych. Co do zasady, wydajemy dzięki nim tylko tyle, ile rzeczywiście mamy na koncie – z pewnością nie więcej, ponieważ zwyczajnie nie jest to wykonalne. Wyjątek stanowi jedynie uruchomienie debetu, czyli możliwości zadłużenia się do kwoty ustalonej w porozumieniu z bankiem (najczęściej do kilkuset złotych). Posiadając kartę debetową i korzystając aktywnie z usług bankowości mobilnej lub internetowej, wizyty w oddziałach stają się w zasadzie zbędne.
- Karty kredytowe – całkowicie odrębny produkt bankowy względem posiadanego i aktywnie użytkowanego konta osobistego (ROR). Jeśli limit środków do wydania wynosi przykładowo 15 000 PLN, oznacza to, że bank tak naprawdę udzielił posiadaczowi karty kredytu na taką właśnie kwotę. Klient nie wydaje więc własnych pieniędzy, tylko należące do banku. Nieodłącznym elementem jest też specjalny rachunek (otwierany przez podmiot wydający kartę kredytową), gdzie maksymalna wysokość salda wynosi tyle, ile wspomniany wcześniej limit.
- Karty obciążeniowe – zwane również „charge" - są najmniej popularnym w Polsce rodzajem kart bankowych, ponieważ użytkowane egzemplarze liczy się nie w milionach, a zaledwie setkach tysięcy sztuk. W jaki sposób działają? Podobnie jak karty kredytowe, tyle że proces spłaty zadłużenia będzie automatyczny i spowoduje obciążenie rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego pełną kwotą, którą należy oddać do banku. O ile karty kredytowe teoretycznie nie nakładają obowiązku posiadania konta osobistego, w tym przypadku jest to wymagane.
- Karty przedpłacone – znane też jako prepaid – produkt po części zbliżony do karty debetowej. Nie ma bezpośredniego powiązania z kontem osobistym, tylko przypisany odrębny rachunek bankowy. Co ważne, użytkownik nie ma możliwości wygenerowania zadłużenia, ponieważ obraca wyłącznie środkami, które wcześniej zostały wpłacone na to konto (połączone z kartą przedpłaconą). To dość ciekawa opcja np. dla rodziców, chcących uczyć swoje dzieci odpowiedzialności za własne finanse i umiejętnego zarządzania niewielkim budżetem (jeden ze sposobów na wypłatę kieszonkowego).
Czy warto korzystać z karty kredytowej?
Skoro różnice pomiędzy poszczególnymi typami kart zostały dokładnie wyjaśnione, a karta kredytowa nie ma nic wspólnego z taką do standardowego konta osobistego, to jakie argumenty przemawiają za tym, aby rozważyć jej założenie?
- łatwy dostęp do dodatkowych środków poza kontem osobistym (po uzyskaniu zgody na wydanie karty kredytowej i terminowym spłacaniu powstałych zobowiązań, użytkownik nie powinien mieć powodów do niepokoju);
- szansa na wsparcie finansowe ze strony banku, za które Klientowi nie przyjdzie dodatkowo zapłacić ani grosza (jeśli ureguluje zadłużenie w terminie i zmieści się w tzw. okresie bezodsetkowym);
- liczne programy premiowe oraz zwroty za transakcje dokonywane na terytorium RP. 1% – kluby i obiekty sportowe, parki rozrywki, kręgielnie, szeroko pojęta rekreacja, 2% – zakupy obuwnicze oraz odzieżowe, 3% – płatności w barach szybkiej obsługi i restauracjach (podane przykłady pochodzą z oferty banku Santander);
- możliwość rozłożenia kredytowanej sumy na raty o niskim oprocentowaniu;
O czym trzeba pamiętać?
Użytkując kartę kredytową, należy być ostrożnym, ponieważ drobne błędy z czasem skutkują poważniejszymi konsekwencjami. Na co więc powinniśmy w szczególności uważać?
- aby kwota zadłużenia była stosunkowo niewielka, a nie bliska limitowi ustalonemu na karcie (gdy urzeczywistnia się ta druga opcja, szanse na szybkie spłacenie zobowiązania maleją, a tym samym Klient przez dłuższy czas płaci odsetki, które są relatywnie wysokie);
- na ryzyko zbytniego przyzwyczajenia się do płacenia w istocie nie swoimi pieniędzmi (brak samodyscypliny w oszczędzaniu);
- aby karta kredytowa służyła nam wyłącznie do wykonywania transakcji bezgotówkowych (nie jest to środek zaradczy w sytuacji, gdy potrzebujemy wypłacić gotówkę z bankomatu – wysokość odsetek za operacje tego typu może niemiło zaskoczyć);
