Dodatek funkcyjny: co to jest? Czy musisz go wypłacić pracownikowi?

Wynagrodzenie pracownika składa się z części zasadniczej, wynikające z zawartej umowy o pracę, a także ewentualnych dodatków. W Polsce najczęściej stosowany jest tak zwany dodatek funkcyjny, który wbrew pozorom obowiązuje nie tylko w urzędach, ale także w przedsiębiorstwach prywatnych. Jako pracodawca powinieneś wiedzieć, kiedy masz obowiązek wypłacania dodatku funkcyjnego swojemu pracownikowi i czym właściwie jest ten dodatek. Wszystko to wyjaśniamy w naszym poradniku.

Dodatek funkcyjny, czyli właściwie co?

Dodatek funkcyjny to część wynagrodzenia wykraczająca poza podstawową pensję, przysługująca pracownikowi, który wykonuje także inne obowiązki, niż wynika to z zawartej umowy o pracę. Na dodatek mogą również liczyć pracownicy biorący na siebie większą odpowiedzialność, chociażby z tytułu zajmowanego stanowiska kierowniczego czy nadzorczego. Oczywiście do takiej sytuacji dochodzi jedynie na drodze porozumienia z pracodawcą. Pracownik nie może samodzielnie przyznać sobie większych kompetencji i oczekiwać z tego tytułu dodatku funkcyjnego.

Wzmiankę o dodatku funkcyjnym znajdziemy w Ustawie prawo pracy, która mówi wprost, że dodatkowe wynagrodzenie przysługuje każdemu pracownikowi biorącemu na siebie większy zakres obowiązków, niż wynika to ze specyfiki jego stanowiska.

Przykładowo: Jan Kowalski został zatrudniony na stanowisku spawacza. Z czasem okazało się, że ma zdolności przywódcze i pracodawca powierzył mu także obowiązek nadzorowania pracy zespołu spawaczy. Stanowisko zajmowane przez Kowalskiego się jednak nie zmieniło. W takiej sytuacji pracodawca musi wypłacić mu dodatek funkcyjny.

To nie jest premia!

Bardzo ważnym szczegółem dotyczącym dodatku funkcyjnego jest to, że mówimy tutaj o stałym elemencie wynagrodzenia. Nie może więc być tak, że pracodawca wypłaca dodatek uznaniowo, np. co kwartał czy raz na rok w ramach zbiorczej nagrody. Pracownik biorący na siebie więcej obowiązków musi otrzymywać dodatek funkcyjny stale, czyli każdego miesiąca pełnienia dodatkowej funkcji.

Standard w sektorze budżetowym

Dodatek funkcyjny najczęściej jest wypłacany pracownikom budżetówki, co gwarantuje im ustawa. Nie jest jednak tak, że każda osoba zatrudniona w tym sektorze otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie -  leży to w wyłącznej gestii przełożonego (np. kierownika wydziału) i wymaga spełnienia konkretnych kryteriów (np. zajmowanie odpowiedzialnego stanowiska). Dodatek funkcyjny otrzymują również urzędnicy, którzy w ramach swoich obowiązków wypełniają więcej niż jeden etat (najczęściej z powodu wakatów).

Jak wyliczyć wysokość dodatku funkcyjnego?

W przypadku sfery budżetowej zwykle stosuje się mechanizm obliczeń procentowych. Wówczas wysokość dodatku funkcyjnego jest naliczana albo od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę na danym stanowisku lub od wynagrodzenia zasadniczego pracownika.

W przedsiębiorstwach prywatnych dodatek może być ustalany praktycznie dowolnie, ale tylko w porozumieniu z pracownikiem. Tutaj z reguły strony umawiają się na konkretną kwotę, która co miesiąc jest doliczana do zasadniczej pensji.