Czy osoba niepełnoletnia może założyć i prowadzić firmę?

W dobie Internetu nietrudno sobie wyobrazić bardzo młodego i przedsiębiorczego człowieka, który wpada na pomysł uruchomienia własnego biznesu, np. prowadzenia sprzedaży w e-sklepie. Co ciekawe polskie prawo wprost nie wyklucza takiego scenariusza. W teorii osoba niepełnoletnia może założyć firmę, ale będzie mieć duże trudności z jej prowadzeniem.

Zakazu nie ma

Przepisy mówią, że przedsiębiorcą może zostać każda osoba fizyczna, która ma zdolność prawną. Zgodnie z konstytucją mają ją wszyscy obywatele od dnia urodzin. Zdolność prawna umożliwia bowiem np. posiadanie jakiejś rzeczy lub przyjęcie spadku.

Czytając przepisy literalnie można więc uznać, że nie ma żadnych przeciwwskazań, aby osoba niepełnoletnia założyła własną firmę. Problem stanowi natomiast to, że przed ukończeniem 18. roku życia taka osoba nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych. Ograniczoną zdolność uzyskuje po skończeniu 13 lat. Jakie ma to znaczenie dla bardzo młodego przedsiębiorcy?

Niepełnoletni w praktyce nie może samodzielnie prowadzić firmy

Brak zdolności do czynności prawnych przekreśla możliwość zawierania umów handlowych, co właściwie wyklucza opcję samodzielnego prowadzenia biznesu przez osobę niepełnoletnią. W takiej sytuacji bardzo młody człowiek może figurować jako właściciel firmy, ale wszelkie decyzje musi zatwierdzać jego opiekun prawny, czyli najczęściej rodzin.

Można sobie to wyobrazić, ale trudno oczekiwać od kontrahentów, aby traktowali taką firmę poważnie i chcieli z nią współpracować. Dlatego jest to opcja mało komfortowa.

Dwie szczególne sytuacje

Osoba niepełnoletnia czasami może zostać właścicielem firmy bez wcześniejszej intencji. Do takiej sytuacji dochodzi w momencie, gdy bardzo młody człowiek otrzymuje spadek np. po rodzicu. Wówczas konieczne jest zarejestrowanie działalności na własne dane i przeprowadzenie postępowania spadkowego – sąd orzeka o przejściu środków trwałych i majątku firmy na osobę niepełnoletnią. Zgodę na to musi jednak wyrazić prawny opiekun, czyli najczęściej drugi rodzic.

Ważne!

Osoba niepełnoletnia przejmuje nie tylko majątek firmy, ale także jej zobowiązania finansowe.

Po przejęciu firmy osoba niepełnoletnia staje się jej właścicielem, ale nadal nie może zawierać umów – musi to robić w jej imieniu prawny opiekun.

Bardzo podobnie sprawa wygląda w sytuacji, gdy niepełnoletni dostaje firmę w formie darowizny. Zgodę na przejęcie przedsiębiorstwa musi wyrazić sąd opiekuńczy. Jeśli do tego dojdzie młody człowiek zostaje właścicielem, ale nadal potrzebuje przedstawiciela lub pełnomocnika do zawierania umów, zanim nie skończy 18 lat.