Szkolenia BHP dla samozatrudnionych: co mówią o tym przepisy?

W Polsce mamy około 3 milionów firm, z czego większość to jednoosobowe działalności gospodarcze. Wciąż bardzo popularny w naszym kraju jest model samozatrudnienia, polegający na tym, że osoba zakłada działalność, ale sama jest zarówno właścicielem, jak i pracownikiem – nie zatrudnia natomiast nikogo innego. Sporo wątpliwości wśród samozatrudnionych budzi kwestia tego, czy podlegają oni przepisom Kodeksu Pracy w zakresie BHP, zwłaszcza obowiązkowym szkoleniom. Wyjaśniamy to w naszym poradniku.

Samozatrudniony może spać spokojnie

Od razu podkreślmy, że polskie prawo w żaden sposób nie nakłada na osoby samozatrudnione obowiązków z zakresu szeroko rozumianego bezpieczeństwa i higieny pracy. Przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników nie musi zatem:

• Organizować szkoleń BHP, ani brać w nich udziału
• Tworzyć instrukcji stanowiskowych
• Sporządzań oceny ryzyka zawodowego
• Poddawać się badaniom lekarskim, jeśli nie wymuszają tego inne przepisy dotyczące specyficznych rodzajów działalności, na przykład świadczenia usług przewozowych

Czyli: pełna swoboda. Fakt, iż samozatrudnieni nie podlegają rygorystycznym przepisom BHP wynika z tego, że po prostu nie mają pracowników, za których są odpowiedzialni. To przedsiębiorca będący jednocześnie jedynym pracownikiem w swojej firmie musi we własnym zakresie ocenić, czy potrzebuje wiedzy na temat BHP i czy powinien umieć zastosować ją w praktyce.

W tym miejscu warto zaznaczyć, iż przepisy nie zabraniają samozatrudnionym brania udziału w szkoleniach BHP. Oznacza to, iż właściciel-pracownik jak najbardziej może zapisać się na takie szkolenie lub zlecić jego organizację dla siebie, chociażby w formie e-learningu. Najczęściej zakres szkolenia będzie obejmować zagadnienia dotyczące zagrożeń występujących na stanowiskach administracyjno-biurowych, co zainteresuje na przykład programistów, grafików, księgowych etc.

Gdy samozatrudniony zostanie „prawdziwym” przedsiębiorcą

W momencie zatrudnienia pierwszego pracownika, na przedsiębiorcę automatycznie spadają obowiązki wynikające z przepisów BHP. Oznacza to, że pracodawca musi między innymi zapewnić swojemu pracownikowi szkolenie wstępne z instruktażem stanowiskowym, a następnie delegować go na okresowe szkolenia BHP, o ile pracownik im podlega.

Warto wiedzieć

W małych firmach szkolenie BHP może przeprowadzić pracodawca, o ile wcześniej sam ukończył takie szkolenie.

Na tym nie koniec. Pozostałe obowiązki związane z BHP w firmie to między innymi konieczność wysyłania pracownika na badania lekarskie oraz sporządzenie oceny ryzyka zawodowego.

Opracowano przy współpracy z Soluma BHP.