Prokurent w firmie: co warto wiedzieć o tej funkcji?

Prokurent jest specyficznym rodzajem pełnomocnika, którego powołuje się w celu prowadzenia przez niego spraw bieżących przedsiębiorstwa, w tym spółki. Funkcję prokurenta określa się często mianem pełnomocnika handlowego. Powołanie takiej osoby może być bardzo korzystne z punktu widzenia właściciela, wspólników czy zarządu spółki, ponieważ odciąża ich w zakresie wykonywania różnych obowiązków. Pamiętajmy natomiast, że między prokurą a zwykłym pełnomocnictwem istnieją spore różnice.

Kim właściwie jest prokurent?

Funkcję prokurenta dokładnie określa Kodeks cywilny, w którym czytamy, że prokury udziela przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Prokurent jest pełnomocnikiem, najczęściej spółki, który reprezentuje swojego mocodawcę i może wykonywać w jego imieniu czynności prawne, które będą pociągały za sobą skutki dla reprezentowanego przedsiębiorstwa.

Kodeks cywilny precyzuje również, kto może pełnić funkcję prokurenta. Taka osoba musi być:

• Pełnoletnia
• Mieć pełną zdolność do czynności prawnych

Nie ma natomiast żadnych wymagań odnośnie do wykształcenia. Prawo zakazuje jednak pełnienia funkcji prokurenta przez osobę, która zasiada w radzie nadzorczej lub komisji rewizyjnej w spółce kapitałowej.

Warto wiedzieć

Prokury można udzielić kilku osobom.

Dodajmy także, że prokurenta może powołać każdy przedsiębiorca, również prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jednak w polskim biznesie na taki krok zdecydowanie najczęściej decydują się spółki handlowe (jawne, partnerskie, komandytowe) i kapitałowe (akcyjne, komandytowo-akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością).

Czym zajmuje się prokurent?

Pisząc w dużym uproszczeniu: prokurent reprezentuje swojego mocodawcę we wszystkich sprawach bezpośrednio lub pośrednio dotyczących przedsiębiorstwa. Zakres jego obowiązków musi natomiast zostać ustalony w ramach udzielonej prokury. Przepisy mówią jasno, że prokurent ma obowiązek dokonywać czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem firmy jego mocodawcy.

Jeśli chodzi o konkretne przykłady, to warto wymienić takie obowiązki prokurenta, jak:

• Reprezentowanie spółki – na przykład przed sądem, urzędem czy partnerem biznesowym
• Zawieranie umów
• Wypisywanie zamówień
• Prowadzenie firmy w imieniu mocodawcy
• Zawieranie ugód
• Zaciąganie zobowiązań finansowych (np. wzięcie kredytu bankowego)
• Reprezentowanie spółki podczas rozpraw sądowych
• Podpisywanie weksli
• Zatwierdzanie płatności

Ważne!

Należy pamiętać, że polskie przepisy wykluczają ograniczenie prokury w stosunku do osób trzecich (poza prokurą oddziałową i łączną). Jeśli więc prokurent zrobi coś, na co nie godził się jego mocodawca, to ta czynność i tak będzie umocowana prawnie i tym samym skuteczna.

Warto także wiedzieć, czego nie wolno robić prokurentowi – chyba, że zostanie mu udzielone pełnomocnictwo szczególne potwierdzone notarialnie. Jest to przede wszystkim:

• Sprzedaż przedsiębiorstwa
• Oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania
• Odwoływanie członków zarządu spółki
• Odwoływanie wspólników
• Zbycie nieruchomości należącej do przedsiębiorcy lub obciążenie jej np. hipoteką

Czym różni się prokura od zwykłego pełnomocnictwa?

Przede wszystkim tym, że prokury może udzielić wyłącznie przedsiębiorca, natomiast pełnomocnictwa każdy – włącznie z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej.

Kolejna różnica polega na tym, że prokurent musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych, natomiast pełnomocnik może mieć tę zdolność ograniczoną.

Prokura daje możliwość dokonywania wszelkich czynności sądowych oraz pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W przypadku pełnomocnictwa mogą to być wyłącznie czynności zwykłego zarządu.

Bardzo ważne jest również to, że prokury nie można ograniczyć w stosunku do osób trzecich (za wyjątkiem prokury łącznej i oddziałowej), natomiast pełnomocnictwo jak najbardziej.

Dodajmy również, że powołując pełnomocnika nie trzeba tego faktu wpisywać do KRS, natomiast chcąc mieć prokurenta trzeba to odnotować w rejestrze.