Kwota wolna od podatku w działalności gospodarczej. Uważaj, aby nie popełnić kosztownych błędów!

W zrównanym z ziemią tzw. „Nowym Ładzie”, czyli pakiecie ustaw rewolucjonizujących polską ordynację podatkową, znalazły się pewne rzeczywiście korzystne rozwiązania – na szczęście utrzymane także po wiosennej reformie nazywanej prześmiewczo „Nowszym Nowym Ładem”. Chodzi o podwyższoną kwotę wolną od podatku, która w 2022 roku wzrosła z 8000 zł do aż 30 000 zł. Jest to bardzo duża ulga m.in. dla przedsiębiorców na skali podatkowej (rozliczających się na zasadach ogólnych), którzy jednak muszą uważać, aby nie popełnić prostych i w konsekwencji kosztownych błędów. Wszystko wyjaśniamy w naszym artykule.

Wpływ kwoty wolnej na wysokość podatku dochodowego

Kwota wolna w wysokości 30 000 zł gwarantuje, że podatnik w ciągu roku nie zapłaci dokładnie 5 100 zł. Kwota zwolniona z opodatkowania jest odliczana w części lub w całości w trakcie roku podatkowego, na bieżąco – na przykład z miesiąca na miesiąc lub z kwartału na kwartał, w zależności od tego, jak często przedsiębiorca rozlicza się z fiskusem.

Przykład:

Jan Kowalski w I kwartale 2022 roku osiągnął dochód z działalności w kwocie 21 000 zł. W kwietniu otrzymał raport PIT z biura rachunkowego na okrągłą sumę 0 zł, ponieważ cały jego dochód mieści się w kwocie wolnej od podatku.

Warto dodać, że z kwoty wolnej skorzystają przedsiębiorcy na skali podatkowej, podatnicy na umowie o pracę, umowie zleceniu, umowie o dzieło czy członkowie zarządu otrzymujący z tego tytułu wynagrodzenie.

Należy natomiast wyraźnie podkreślić, że kwota wolna rozkłada się na wszystkie źródła dochodu podatnika, a nie na każde z osobna. I właśnie to może rodzić konkretne problemy dla podatników prowadzących działalność gospodarczą, a jednocześnie osiągających dochody z innych źródeł.

Działalność gospodarcza + etat – co z kwotą wolną?

Koniecznie trzeba zapamiętać, że w przypadku łączenia działalności gospodarczej z innymi formami zarobkowania to działalność ma pierwszeństwo przy korzystaniu z kwoty wolnej. Pisząc prościej: jeśli przedsiębiorca wykorzysta cały limit 30 000 zł w ramach prowadzonej działalności, to nie zostanie mu nic do odliczenia z tytułu etatu.

Rodzi to poważne komplikacje. Może się bowiem okazać, że kwotę wolną odlicza zarówno przedsiębiorca, jak i jego pracodawca. W takiej sytuacji niemal na pewno okaże się, że podatnik ma sporą niedopłatę podatku, którą będzie musiał uregulować po wysłaniu rocznego zeznania podatkowego.

Dlatego prowadząc dochodową działalność gospodarczą i pracując jednocześnie na etacie warto złożyć u pracodawcy oświadczenie, że nie chcemy, aby odliczał kwotę wolną przy naliczaniu wynagrodzenia.

Co z umowami cywilnoprawnymi?

W momencie pisania tego poradnika nie ma przepisów, które umożliwiałyby odliczanie kwoty wolnej od podatku od dochodów uzyskiwanych w ramach umów cywilnoprawnych. Podatnik może to zrobić dopiero w rocznym zeznaniu PIT.

Tym samym przedsiębiorca normalnie odlicza kwotę wolną od dochodu uzyskanego z tytułu prowadzonej działalności, natomiast ewentualną niewykorzystaną kwotę odzyska w PIT, gdy rozliczy się z dochodów z umów cywilnoprawnych.

Działalność gospodarcza + emerytura – jak to rozegrać?

W przypadku przedsiębiorców pobierających już świadczenie emerytalne sprawa z kwotą wolną od podatku również jest dość zagmatwana. Wszystko przez to, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych „z automatu” nalicza proporcjonalnie kwotę wolną, dzięki czemu końcowa emerytura jest wyższa.

Znów jednak przypominamy, że pierwszeństwo zawsze ma tutaj działalność gospodarcza. Emeryt-przedsiębiorca powinien złożyć wniosek w ZUS z prośbą o zaprzestanie pomniejszania zaliczek na podatek dochodowy o kwotę wolną. Dzięki temu będzie mógł wykorzystać cały limit w swojej działalności i uniknie ryzyka dopłaty podatku na etapie składania rocznego zeznania PIT.