Sprzedajesz żywność? Masz obowiązek zapobiegać marnotrawstwu!

Sprzedawcy żywności muszą sobie zdawać sprawę z tego, że na wielu z nich ciąży bardzo istotny, z punktu widzenia interesu społecznego i ekologii, obowiązek. Chodzi o przeciwdziałanie marnotrawieniu jedzenia. Wskazani w ustawie sprzedawcy są zobligowany do minimalizowania ilości odpadów żywnościowych, o czym więcej przeczytasz w naszym artykule.

Kogo dotyczy ten obowiązek?

W Polsce już od lat obowiązują regulacje, które mają przeciwdziałać problemowi marnowania żywności. Według statystyk przeciętny Polak wyrzuca do śmieci kilkadziesiąt kilogramów jedzenia rocznie – dotyczy to również produktów pełnowartościowych.

Największa skala marnotrawstwa występuje natomiast w handlu. Stąd powstały przepisy, które mają na celu redukcję ilości jedzenia wyrzucanego przez sprzedawców. Podlegają im punkty handlowe (sklepy i hurtownie) o powierzchni sprzedażowej powyżej 250 m², gdzie przychody ze sprzedaży żywności stanowią co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów.

Regulacje dotyczą:

• Produktów spożywczych bliskich terminu ważności lub z datą minimalnej trwałości;
• Produktów, które mają defekty wyglądu (w tym opakowań).

Ważne!

W przypadku posiadania więcej niż jednego punktu sprzedaży, kryteria te stosuje się osobno dla każdego z nich.

Główne obowiązki sprzedawców żywności

Przedsiębiorcy objęci przepisami są zobowiązani do:

• Zawarcia umowy z organizacją pozarządową w sprawie przekazywania niesprzedanej żywności;
• Prowadzenia kampanii edukacyjnych wspólnie z organizacją pozarządową, do której przekazują żywność – co najmniej raz w roku przez kolejne dwa tygodnie;
• Składania rocznego sprawozdania o ilości marnowanej żywności do 31 marca roku następującego po roku, którego dotyczy informacja;
• Umieszczenia informacji o opłacie za marnowanie żywności lub wartości przekazanej żywności w sprawozdaniu finansowym i na stronie internetowej, jeśli takową prowadzą.

Ważne!

Sprawozdanie za rok 2023 należy złożyć do 31 marca 2024 roku.

Umowa z organizacją pozarządową

Jeśli podlegasz przepisom o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, to w pierwszej kolejności musisz znaleźć organizację pozarządową (NGO) zainteresowaną odbiorem niesprzedanego jedzenia.

Wybór NGO jest swobodny, ale musi to być organizacja, która zgodnie ze swoim statutem zajmuje się pomocą społeczną, wspieraniem rodziny i systemu pieczy zastępczej lub działalnością charytatywną.

To warto wiedzieć:

Informacje o dostępnych organizacjach znajdziesz w starostwie powiatowym lub na portalu www.spis.ngo.pl.

Umowa z NGO powinna być zawarta w formie pisemnej lub elektronicznej – pod rygorem nieważności. W przypadku formy elektronicznej, umowę podpisujesz kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

W umowie należy określić zasady współpracy, w tym czas i sposób przekazywania żywności, podział kosztów odbioru oraz okres obowiązywania umowy. Pamiętaj, że nie możesz przekazywać napojów alkoholowych.

Ważne!

Ustawa pozwala na współpracę z wieloma organizacjami, ale z każdą musisz mieć podpisaną umowę. W przypadku wypowiedzenia umowy masz 14 dni na podpisanie nowej. Jeśli nie zawrzesz umowy, grozi Ci kara w wysokości 5 tys. zł.

Organizowanie kampanii edukacyjno-informacyjnych

Jak wspomnieliśmy, przedsiębiorca objęty przepisami ma obowiązek co najmniej raz w roku przeprowadzać kampanię informacyjną na temat racjonalnego gospodarowania żywnością. Kampanię organizujesz wspólnie z organizacją pozarządową, której przekazujesz żywność. Może to być np. happening, zbiórka żywności czy zachęcanie klientów poprzez rabaty do nabywania produktów o krótkim terminie przydatności do spożycia.

Sprawozdanie roczne o marnowanej żywności

Roczne sprawozdania o ilości marnowanej żywności składasz do odpowiedniego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Sprawozdanie musi zawierać dane o całkowitej masie marnowanej żywności i wysokości opłaty za jej marnowanie.

Opłata za marnowanie żywności

Jeśli zamiast przekazywać niesprzedaną żywność organizacji, będziesz ją wyrzucać, to musisz uiścić opłatę za marnowanie żywności. Opłatę nalicza się jako iloczyn stawki za kilogram marnowanej żywności. Opłatę wnosisz do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub dzielisz proporcjonalnie między współpracujące organizacje, w zależności od umowy.

Jeżeli kwota obliczonej opłaty nie przekroczy 300 zł, to nie musisz jej  uiszczać. Niemniej, w sprawozdaniu finansowym konieczne jest uwzględnienie informacji o powierzchni oraz danych dotyczących wszystkich Twoich punktów działających na terenie danego województwa. Jeśli sumaryczna opłata przekracza 300 zł, to jesteś zobowiązany do jej uiszczenia.

Pamiętaj:

Od sumy opłaty odejmij koszty poniesione na działania edukacyjno-informacyjne oraz koszty związane z realizacją umowy z organizacją pozarządową, w tym koszty transportu i dystrybucji żywności.

Nieuregulowanie należnej opłaty lub jej zaniżenie może skutkować nałożeniem przez inspektora ochrony środowiska mandatu w wysokości od 500 zł do 10 tys. zł.