Porównanie umowy zlecenia i umowy o dzieło

Szukając pracy, szukamy min. możliwości rozwoju, stabilności. W stabilności pomaga nam umowa o pracę z pracodawcą, który daje nam możliwości rozwoju. Niestety bardzo często jest tak, że nie zawsze to idzie w parze.Często okazuje się że dostajemy możliwości rozwoju, ale stabilności w postaci umowy o pracę nie. W takim przypadku warto się przyjżeć różnicom jakie wynikają z podpisania zamiast stabilnej umowy o pracę, umowę zlecenia lub umowę o dzieło.
 
Zarówno umowa zlecenie jak i umowa o dzieło uregulowane są przepisami Kodeksu Cywilnego (księga III, tytuł XV i XXI).
Podpisując umowę zlecenie przyjmujący zobowiązuje się do dokonania określonej czynności dla dającego zlecenie. Zleceniobiorca powinien działać samodzielnie. Pozwala to odróżnić umowę zlecenie od umowy o pracę, która wykonywana jest pod kierownictwem.

Jednak podstawowa różnica pomiędzy stosunkiem zlecenia a umową o dzieło to fakt, iż na umowie zlecenia – przyjmujący zlecenie ma wykonać dla zamawiającego pewne czynności, a w umowie o dzieło – zobowiązuje się do dostarczenia określonych wyników swojej pracy w postaci dzieła. Na nim ciąży ryzyko pomyślnego wykonania dzieła. Tylko wykonanie takiego dzieła jest podstawą do żądania wynagrodzenia.

Umowa zlecenie może być zależnie od woli stron, umową odpłatną lub nieodpłatną. Może się tak zdarzyć, iż ani z umowy, ani z okoliczności nie będzie jasno wynikało, że przyjmujący zlecenie ma je wykonać nieodpłatnie, wobec takiej sytuacji za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Zazwyczaj przyjmuje się, że wykonawca zlecenia musi wykonać czynność, do której się zobowiązał, osobiście. Jednakże tu, w odróżnieniu od umowy o prace dopuszcza się wykonania zlecenia przez osobę trzecią – zastępcę. Umowa zlecenia może być w każdej chwili wypowiedziana przez każdą ze stron. Jeżeli czyni to dający zlecenie powinien zwrócić poniesione przez drugą stronę wydatki, a w razie odpłatnego zlecenia uiścić odpowiednią część wynagrodzenia. Jeżeli umowę wypowiada przyjmujący zlecenie odpłatne, bez ważnego powodu, odpowiada wobec drugiej strony za powstałą z tego tytułu szkodę.

Ważne cechy umowy zlecenia:
•    brak podporządkowania pracodawcy,
•    pracę może świadczyć nie tylko osoba fizyczna, ale i podmiot gospodarczy (firma),
•    nie obejmuje jej ustawowe minimum wynagrodzenia i jest ono wypłacane z dołu (czyli po wykonaniu pracy),
•    nie ma ograniczeń w liczbie kolejnych takich umów,
•    zleceniodawca nie udziela urlopu, nie wypłaca odprawy, nie płaci za czas choroby.

Umowa o dzieło to tzw. umowa rezultatu, czyli zobowiązanie do wykonania określonego w niej dzieła (np. napisanie książki, czy wybudowanie domu). Może w niej być określony termin wykonania pracy. Taka umowa ulega rozwiązaniu po spełnieniu świadczeń obu stron, czyli po wykonaniu pracy i zapłaceniu za nią.
Pracodawcy lubią zawierać umowę o dzieło, bo nie trzeba od niej odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne (chyba że jest zawarta przez firmę z własnym pracownikiem). W dodatku wtedy, gdy dotyczy działalności twórczej i autorskiej (jak np. napisanie broszury czy zorganizowanie koncertu), to opodatkowana jest tylko połowa wynagrodzenia (koszt uzyskania przychodu wynosi aż 50 proc.).

Poprzez zawarcie tej umowy wykonawca zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, to znaczy zobowiązuje się do uzyskania pewnego wyniku swoich działań, a zamawiający, czyli pracodawca, do wypłaty wynagrodzenia określonego w umowie.

Wysokość wynagrodzenia powinna być określona w umowie, choć nie koniecznie kwotowo, zamiast tego mogą znaleźć się tam wskazówki do określenia wynagrodzenia po zakończeniu pracy, wskazówki te miałyby określić, czego spodziewa się zamawiający i za co mógłby zapłacić wyższe wynagrodzenie, a co będzie odpowiadało za to, że wykonawca otrzyma znacznie niższe wynagrodzenie.

Wszystko zależy od poniesionych nakładów, czasu pracy, a także chęci zamawiającego (bądź często desperacji, w której zgodzi się zapłacić nawet bardzo wysoką cenę za dobrze wykonane i niezbędne mu w danej chwili dzieło). Zazwyczaj im relatywnie krótszy czas na wykonanie zadania, tym wyższe wynagrodzenie.

Wykonawca powinien wykonać dzieło zgodnie ze sposobem i terminem określonym w umowie. W przeciwnym wypadku zamawiający ma prawo wezwać wykonawcę do zmiany sposobu wykonania dzieła i wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić, bądź powierzyć wykonanie poprawek, albo dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt przyjmującego zamówienie - wykonawcy.

Podsumowując w odróżnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga , by starania przyjmującego zamówienia doporowadziły do konkretnego, w przyszłości, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Umowa zlecenia nie akcentuje tego rezultatu, jako koniecznego do osiągnięcia, nie wynik zatem( jak w umowie o dzieło), lecz starania celu osiągnięcia tego wyniku, są elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia, tj. przedmiotem istotnym.