Faktoring - jak działa i na czym polega?

Piotr Kowalczyk
30.11.2023

Faktoring, choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowany, jest w rzeczywistości dość prostą usługą finansową, która ma na celu ułatwienie przepływu gotówki między firmami. W tym artykule przyjrzymy się, jak działa faktoring, jakie są jego kluczowe elementy, a także różne podejścia do ryzyka i kosztów, które przyjmują firmy faktoringowe. Rozważymy, jak ważna jest dobra dokumentacja sprzedaży, jakie są różne metody naliczania kosztów i jakie opcje są dostępne, gdy kontrahent nie spełnia swoich zobowiązań płatniczych. Wszystko to pomoże zrozumieć, jak faktoring może być użytecznym narzędziem w zarządzaniu finansami firmy.

Faktoring co do zasady jest usługą prostą. Faktorant (klient firmy faktoringowej) dostarcza towar lub usługę na rzecz swojego Odbiorcy (kontrahenta który złożył zamówienie i ma obowiązek zapłaty za wystawioną fakturę). Faktor (firma faktoringowa) po otrzymaniu faktury wraz z protokołami odbioru i jej weryfikacji wypłaca Faktorantowi określoną w umowie płatność. Najczęściej jest to od 70% do 90% wartości brutto faktury. Następnie oczekuje na termin płatności, a po zapłacie przez Odbiorcę rozlicza pozostałą część faktury (od 30% do 10%) pomniejszając ją o naliczone koszty faktoringu (prowizję faktoringową i ewentualne koszty dodatkowe, jeżeli takie zostały określone w umowie).

Ważne aby sprzedaż towarów lub usług była dobrze udokumentowana. Dla każdej firmy faktoringowej jest to jeden z najistotniejszych elementów warunkujący finansowanie. Umowa faktoringowa określa jakie dokumenty są wymagane oprócz samej faktury. Zawsze wymagany jest dokument potwierdzający wykonanie umowy, taki jak protokół odbioru lub list przewozowy, podpisane przez uprawnione do tego osoby. Dodatkowo może być też wymagane inne potwierdzenie. Najlepiej przyjąć zasadę że im lepiej udokumentowana wierzytelność, tym mniej ewentualnych problemów przy uruchamianiu finansowania.

Ryzyko i Koszty w Faktoringu

W praktyce bardzo istotny jest też sposób podejścia danego Faktora do ryzyka i analizy klienta. Różni Faktorzy mają różne systemy oceny. Dlatego też limit finansowania jak otrzymamy u jednego Faktora może być diametralnie inny niż ten otrzymany u innego. Ta sama firma wystawiająca fakturę na danego kontrahenta może u jednego Faktora otrzymać limit zerowy, a u innego 100% wartości wystawianej faktury. Warto sprawdzić kilka ofert i wybrać tę która najbardziej nam odpowiada, zarówno pod względem wysokości finansowania, jak i kosztów z tym związanych. 

Faktorzy podchodzą do kosztu faktoringu w różny sposób. Przykładowo AOW Faktoring nalicza tylko i wyłącznie jedną prowizję faktoringowa za okres finansowania faktury. Bez żadnych kosztów dodatkowych oraz kosztów stałych. Pozwala to precyzyjnie wyliczyć dokładny koszt finansowania każdej pojedynczej faktur. Brak kosztów stałych sprawia że nie mamy dużych jednorazowych opłat na początku roku i/lub na początku każdego miesiąca. Jeżeli nie korzystamy z faktoringu to po prostu nic wtedy nie płacimy.

Z drugiej strony Faktorzy potrafią koszty faktoringu rozbić na wiele czynników. Oprócz prowizji faktoringowej mamy wtedy prowizje stałe od przyznanego limitu, najczęściej w wysokości 1% – 2%. Mamy prowizje za zmiany w umowie oraz jej rozwiązanie przed terminem. Mamy prowizje za niewykorzystany limit faktoringowy. Miesięczne opłaty za korzystanie z systemu faktoringowego. Osobne prowizje za przelewy, w tym wyższe za przelewy szybkie (sorbnet). Wreszcie mamy cały szereg prowizji za windykację jeżeli faktura nie spłaci się w terminie (procent od faktury, opłaty za wezwania oraz inne czynności windykacyjne). Trudniej tu wyliczyć dokładny koszt finansowania pojedynczej faktury. Umowa faktoringowa pociąga też wtedy za sobą pewne koszty nawet wtedy gdy nie oddajemy żadnych faktur do finansowania.

To od nas zależ czy wolimy jedną prowizję od finansowanej faktury czy wiele mniejszych naliczanych za poszczególne czynności. Porównując oba systemy naliczania kosztów, pierwszy bardziej się opłaca jeżeli nie finansujemy wszystkich wystawianych faktur oraz mamy dużą koncentrację sprzedaży na pojedynczych kontrahentach, a drugi jeżeli finansujemy każdą wystawianą fakturę a nasza sprzedaż jest mocno rozproszona.

Istotnym elementem każdej umowy faktoringowej jest też określenie, co dzieje się w przypadku braku zapłaty przez kontrahenta w terminie określonym na fakturze. Najprostsze podejście to skorzystanie przez Faktora z regresu w przypadku braku zapłaty. Wtedy Faktor zwraca się o zwrot wypłaconych środków, lub jeżeli jest bankiem potrąca je z naszego rachunku. Bardziej korzystne są zapisy dotyczące w pierwszej kolejności windykacji kontrahenta, a dopiero jeżeli ta okaże się bezskuteczna skorzystanie z praw regresu. Możemy też skorzystać dodatkowo z ubezpieczenia należności, czy to za pośrednictwem Faktora (faktoring bez regresu) czy wykupieniem własnej polisy. Wtedy w przypadku trwałej niewypłacalności lub upadłości naszego kontrahenta środku wypłaca firma ubezpieczeniowa.

Informacja prasowa

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie