Gdy pracownik etatowy zakłada własną firmę: jak na to zareagować?

Łączenie pracy etatowej z prowadzeniem działalności gospodarczej jest w naszym kraju dość powszechne. Dla pracownika/przedsiębiorcy jest to czysty zysk, ponieważ nie dość, że osiąga dochody z dwóch źródeł, to jeszcze nie musi opłacać składek na ZUS (poza zdrowotną) z tytułu własnego biznesu. Z punktu widzenia pracodawcy takie rozwiązanie nie musi być jednak korzystne. Jak powinieneś zareagować w sytuacji, gdy Twój pracownik założy własną firmę?

Czy pracownik musi Cię o tym poinformować?

W zdecydowanej większości przypadków – nie. Taki obowiązek spoczywa tylko na urzędnikach państwowych, którzy muszą otrzymać zgodę bezpośredniego przełożonego na założenie własnej działalności. Co więcej, mogą jej nie uzyskać – podstawą do odmowy będzie np. sytuacja, gdy działalność urzędnika mogłaby podważać jego wiarygodność.

W prywatnej firmie takie regulacje nie obowiązują, choć dobrym zwyczaj nakazuje, by pracownik jednak podzielił się z szefem swoją decyzją o założeniu firmy. Jeśli nie chcesz polegać tylko na uczciwości podwładnego, ale podejrzewasz, że „kombinuje” coś na boku, możesz to dość łatwo zweryfikować.

Sygnałem świadczącym o tym, że pracownik prawdopodobnie założył własną firmę, będzie wycofanie przez niego formularza PIT-2. Stanowi on deklarację, że pracownik etatowy nie osiąga dochodów z innych źródeł. W momencie założenia działalności pracownik ma obowiązek wycofać druk z firmy, w której jest zatrudniony.

Co zrobić w takiej sytuacji?

Zacznij od wezwania pracownika na rozmowę i wprost zapytaj go, czy założył własną firmę. Poproś o przedstawienie jej profilu. Jako pracodawca masz prawo wiedzieć, czy pracownik nie prowadzi konkurencyjnej dla Ciebie działalności – byłoby to solidną podstawą do rozwiązania umowy o pracę, zwłaszcza jeśli dokument wprost tego zabrania.

Nawet jeśli firma pracownika nie stanowi dla Ciebie bezpośredniej konkurencji, to fakt jej istnienia może uderzać w dobre imię Twojego biznesu. Będzie tak, jeśli np. pracownik, który ma kontakt z klientami, założy agencję towarzyską czy sklep z artykułami erotycznymi. To rodzi poważne ryzyko, że w relacjach pracownika z klientami będzie dochodzić do niezręcznych sytuacji.

Ponadto już sam fakt prowadzenia biznesu przez pracownika może godzić w interesy Twojej firmy. Jako przedsiębiorca wiesz, ile czasu trzeba poświęcić własnej działalności. Możesz więc mieć uzasadnione obawy, że pracownik przestanie się przykładać do swoich etatowych  obowiązków.

Jeśli masz takie obawy, to wcale nie musisz akceptować faktu, że pracownik postanowił założyć własną firmę. Możesz rozwiązać z nim umowę o pracę powołując się właśnie na przytoczone wątpliwości. Sprawa nie musi jednak stanąć na ostrzu noża. Rozważ, czy przypadkiem opłacalne dla Ciebie nie będzie zaproponowanie pracownikowi nawiązania współpracy w modelu B2B.