Czy możesz zmusić pracownika do pracy w nadgodzinach?

W branży panuje hossa, zamówienia spływają jak oszalałe, klienci się niecierpliwią. W takiej sytuacji przedsiębiorca staje przed poważnym problemem, ponieważ może przerobowe jego firmy z pewnością są ograniczone. Jednym z pomysłów na rozwiązanie tego dylematu jest zaproponowanie pracownikom pracy w nadgodzinach. Pamiętaj jednak, że nie możesz ich do tego zmuszać. Wszystko wyjaśniamy w naszym poradniku.

Praca w nadgodzinach tylko za zgodą pracownika

Kodeks pracy gwarantuje nam 40-godzinny tydzień pracy. Od tej zasady są oczywiście wyjątki. Gdy zachodzi wyższa konieczność, pracownik może wykonywać swoje obowiązki w godzinach nadliczbowych, za co oczywiście otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie.

Zmuszenie pracownika do pracy w nadgodzinach jest możliwe wyłącznie w kilku przypadkach:

• Gdy pracownik musi wziąć udział w akcji ratowniczej,
• Gdy doszło do poważnej awarii, której usunięcie jest możliwe wyłącznie przy udziale pracownika,
• Gdy zaistniały szczególne potrzeby pracodawcy (np. trzeba pilnie zmienić kierowcę).

W pozostałych sytuacjach podjęcie pracy w nadgodzinach jest wyłącznym wyborem pracownika. Odmowa przyjścia do pracy poza harmonogramem nie może być wówczas podstawą do wypowiedzenia umowy z winy pracownika czy zastosowania zwolnienia dyscyplinarnego.

Do pracy w nadgodzinach nie można zmuszać, jeśli zostało to wcześniej przewidziane. Czyli: gdy pracodawca już w poniedziałek wie, że we wtorek będzie potrzebna praca ponad wymiar, nie może zażądać od pracowników pozostania na stanowiskach.

Uwaga!

Kodeks pracy mówi jasno, że praca w godzinach nadliczbowych nie może być normalną praktyką w zakładzie. To pracodawca odpowiada za taką obsadę stanowisk, aby nie musieć zbyt często proponować pracownikom przychodzenia do pracy poza harmonogramem.

Konsekwencje zmuszania pracowników do pracy w nadgodzinach

Zgodnie z Kodeksem pracy każdemu pracownikowi zatrudnionemu w oparciu o umowę o pracę przysługuje nieprzerwany odpoczynek wynoszący 11 godzin na dobę oraz 35 godzin w tygodniu. Łączny tygodniowy czas pracy nie może natomiast przekroczyć 48 godzin wraz z nadgodzinami.

Jeśli pracodawca łamie te przepisy i zmusza pracowników do pracy ponad limit, naraża się na poważne konsekwencje finansowe. W przypadku kontroli inspekcji pracy (np. w wyniku donosu) z pewnością na firmę zostanie nałożony mandat. Warto również pamiętać, że zlecane pracownikowi prace w godzinach nadliczbowych muszą odpowiadać jego kwalifikacjom.