Jakie obowiązki ma przedsiębiorca? O czym musisz pamiętać prowadząc firmę?

Antoni Kwapisz
08.06.2015

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z masą przywilejów, ale przede wszystkim obowiązków. Przedsiębiorca, szczególnie dopiero startujący w biznesie, musi pamiętać o ścisłym stosowaniu się do przepisów podatkowych i ubezpieczeniowych, a także o kwestiach związanych z bezpieczeństwem pracy. Mamy dla Was krótki przegląd najważniejszych obowiązków do spełnienia.

Zobowiązania względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Przedsiębiorca po zarejestrowaniu się w Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej ma 7 dni na zgłoszenie się do ZUS w celu złożenia formularza ZUS ZUA lub ZZA. Na jego podstawie będą mu naliczane składki na ubezpieczenie zdrowotne, społeczne i wypadkowe.

Następnym obowiązkiem wobec ZUS jest złożenie deklaracji ZUS DRA za jeden pełny miesiąc kalendarzowy, którą przedkłada się do 10 dnia kolejnego miesiąca następującego po rozpoczęciu prowadzenia działalności. Ten druk określa wysokość składek. Oczywiście przedsiębiorca ma możliwość opłacania wyższych składek niż te określone przez przepisy, ale wówczas musi składać deklarację ZUS DRA za każdy miesiąc z osobna. Tę samą deklarację będziemy zmuszeni złożyć również w momencie przechodzenia z tzw. małego ZUS-u na duży.

Na tym kontakt z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych się kończy. Przedsiębiorca musi jednak cały czas pilnować, czy nie zmieniły się aktualne wysokości składek (zwykle wyręczają go w tym biura księgowe) i oczywiście w terminie opłacać zobowiązania. Przypomnijmy, że składka w przypadku firmy niezatrudniającej pracowników jest opłacana do 10 dnia miesiąca, a jeśli przedsiębiorca zatrudnia ludzi – do 15 dnia miesiąca.

Zobowiązania przedsiębiorcy względem Urzędu Skarbowego

Oczywiście podstawowym obowiązkiem przedsiębiorcy wobec US jest prawidłowe obliczanie i opłacanie należnego podatku dochodowego. Sposób postępowania różni się w zależności od wyboru formy opodatkowania. Najczęściej polskie firmy rozliczają się na zasadach ogólnych, dlatego są zobowiązane prowadzić Księgę Przychodów i Rozchodów. Na szczęście nie ma już obowiązku regularnego składania deklaracji PIT-5 lub PIT-5L.

Przedsiębiorca oblicza zaliczkę we własnym zakresie (robi to księgowość) i opłaca ją do 20 dnia miesiąca następującego po rozliczanym okresie. Można rozliczać się miesięcznie lub kwartalnie.

Jeśli natomiast przedsiębiorca zgłosił się jako czynny płatnik podatku VAT, wówczas nakłada na siebie obowiązek wypełniania i składania deklaracji VAT-7 lub VAT-7K (w przypadku rozliczania kwartalnego). W deklaracji określa się wysokość podatku naliczonego i należnego. Podatek VAT opłacamy zawsze do 25 dnia miesiąca następującego po rozliczanym okresie. Ten sam termin odnosi się do obowiązku złożenia deklaracji VAT. Należy pamiętać, że przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić szczegółowy rejestr zakupów i sprzedaży obłożonych podatkiem VAT.

Przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić księgowość

W praktyce mało kto decyduje się na samodzielne prowadzenie księgowości. Większość przedsiębiorców zleca to biuru rachunkowemu. Oczywiście stopień skomplikowania zależy od wybranej formy opodatkowania. W poczet firmowej księgowości zalicza się zarówno prowadzenie KPiR, ewidencji przebiegu pojazdu, obliczanie zaliczek na podatek dochodowy, sporządzanie i składanie deklaracji VAT etc.

Do księgowych obowiązków przedsiębiorcy należy także przechowywanie dokumentacji firmowej. Każdy sporządzony dokument (faktura, rachunek, potwierdzenie zapłaty składek, raporty, deklaracje) musi być przechowywany przez 5 lat od daty jego wystawienia do wglądu odpowiednich organów podatkowych, np. w czasie kontroli skarbowej.

BHP – ważny element prowadzenia biznesu

Jeśli przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i nie zatrudnia pracowników, nie ciążą na nim żadne przepisy dotyczące BHP. Nie musi więc ani organizować szkoleń, ani oceniać ryzyka zawodowego. Co ciekawe, takiego wymogu nie ma nawet wówczas, gdy w firmie pomaga nam współmałżonek lub inny członek rodziny.

W momencie, gdy firma zatrudnia pracownika lub pracowników na podstawie umów o pracę, automatycznie zaczynają ją obowiązywać przepisy BHP. Wówczas przedsiębiorca staje się bowiem pracodawcą. Należy pamiętać o tym, że w świetle obowiązujących przepisów nie ma już obowiązku tworzenia w firmie dedykowanego stanowiska specjalisty ds. BHP. Te sprawy może wziąć na swoją głowę właściciel (oczywiście po przejściu szkolenia) lub po prostu zlecić ich prowadzenie firmie zewnętrznej, co jest wygodne i opłacalne.

Uwaga! Ten przepis obowiązuje wyłącznie w sytuacji, gdy firma zatrudnia do 10 pracowników lub do 20, ale tylko wówczas, gdy charakter ich pracy nie jest obarczony wyższą niż trzecią kategorią ryzyka.

Spełnianie obowiązków względem BHP w firmie polega na okresowym organizowaniu szkoleń, badań lekarskich, zapoznaniu pracowników z czynnikami ryzyka i oczywiście zapewnianiu im narzędzi niezbędnych do bezpiecznego wykonywania obowiązków służbowych. Kontrole są częste, a kary bardzo bolesne, dlatego nie wolno tego obszaru bagatelizować.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie