Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wymaga posiadania choćby minimalnego budżetu, czy to na zakup niezbędnego sprzętu, czy reklamę lub przystosowanie lokalu. Przedsiębiorcze osoby, które nie mają własnych środków, mogą ubiegać się o dotację np. z urzędu pracy, która jest przyznawana osobom posiadającym status bezrobotnego. Powstaje jednak pytanie: czy taka dotacja stanowi przychód, od którego trzeba będzie zapłacić podatek?
Ustawa o podatku dochodowym wspomina o tym, że dotacje dla przedsiębiorców stanowią przychód i w związku z tym powinny zostać wykazane w Księdze Przychodów i Rozchodów, w efekcie czego zostanie od nich naliczony podatek. Obowiązuje tutaj jednak kilka wyjątków.
Przychodem nie będzie dofinansowanie na zakup lub wytworzenie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Od nich dokonuje się bowiem odpisów amortyzacyjnych.
Ponadto w tej samej ustawie czytamy, że przychodem nie jest dotacja z urzędu pracy, jaką osoba bezrobotna otrzymuje na założenie działalności gospodarczej. Takiego dofinansowania nie trzeba zatem wykazywać w KPiR i odprowadzać od niego podatku dochodowego.
To, czy dotacja z urzędu pracy jest udzielana w kwocie netto czy brutto, powinno zostać uszczegółowione w umowie między pośredniakiem a bezrobotnym zakładającym działalność gospodarczą. Będzie to mieć bowiem duże znaczenie przy odliczaniu podatku VAT od zakupów firmowych, które są finansowane z udzielonej dotacji.
Jeśli przedsiębiorca odliczy podatek od towarów i usług, to automatycznie będzie zobowiązany do zwrotu stosownej kwoty podatku VAT na konto urzędu pracy, który udzielił mu dotacji. Stąd częściej praktykowane i bezpieczniejsze jest poinformowanie o rezygnacji z odliczania podatku VAT od zakupów dokonanych w ramach dotacji.
Przedsiębiorca nabywając jakieś środki do firmy, czyli generując koszty uzyskania przychodu, księguje je w kwocie netto z otrzymanych faktur zakupowych. Taki wydatek oczywiście stanowi koszt przedsiębiorcy i może zostać rozliczony w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
VAT pozostanie wówczas podatkiem neutralnym i nie będzie miało znaczenia, czy przedsiębiorca postanowi go odliczyć i jednocześnie zwrócić na konto urzędu pracy, czy jednak zrezygnuje z jego odliczania.