Kasowy PIT – co musisz o tym wiedzieć?

Kasowy PIT to jedna z najważniejszych nowości w polskim systemie podatkowym. Od 2025 roku przedsiębiorcy zyskali możliwość opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych dopiero po otrzymaniu zapłaty za wykonaną usługę lub dostarczony towar. Było to bardzo oczekiwane rozwiązanie, któremu bliżej przyglądamy się w naszym artykule.

Czym jest kasowy PIT?

Każdy przedsiębiorca powinien wiedzieć, że zgodnie z ogólną zasadą za moment uzyskania przychodu uznaje się wykonanie usługi, wydanie towaru, wystawienie faktury (nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu sprzedaży) lub otrzymanie zapłaty.

To niestety rodzi pewne zagrożenia, ponieważ przedsiębiorca jest zobowiązany do wykazania przychodu i zapłaty podatku PIT niezależnie od tego, czy kontrahent mu zapłacił czy nie. Prowadzi to do zatorów płatniczych i sytuacji, w których oszukany czy zwodzony przedsiębiorca nie ma środków na zapłacenie podatku, ponieważ nie otrzymał należnych mu pieniędzy.

Metoda kasowa zmienia ten niekorzystny porządek, umożliwiając przedsiębiorcom płacenie podatku dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty. Co ważne, podobna zasada dotyczy kosztów uzyskania przychodów – przedsiębiorca może zaliczyć w koszty wydatki dopiero wtedy, gdy sam za nie zapłaci.

Kto może skorzystać z kasowego PIT?

Metoda kasowa nie jest dostępna dla każdego. Skorzystają z niej wyłącznie osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które spełnią następujące warunki:

• Forma opodatkowania – może to być skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub IP BOX.
• Limit przychodów – z kasowego PIT skorzystają przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku podatkowym osiągnęli przychody nieprzekraczające 1 miliona złotych.
• Prowadzenie księgowości – przedsiębiorca nie może prowadzić ksiąg rachunkowych (dotyczy tylko pełnej księgowości).
• Forma prowadzenia działalności - metoda kasowa PIT jest dostępna tylko dla osób prowadzących działalność samodzielnie. Nie mogą z niej korzystać wspólnicy spółek cywilnych i jawnych w odniesieniu do dochodów z tych spółek.

Ważne:

Kasowy PIT jest dobrowolny, co oznacza, że przedsiębiorca sam podejmuje decyzję, czy chce stosować tę metodę czy też nie.

Jak wybrać kasowy PIT?

Jeśli zdecydujesz się na metodę kasową, to musisz złożyć stosowne oświadczenie w urzędzie skarbowym. Można to zrobić wyłącznie w trzech terminach:

• Do 20 lutego – dotyczy już funkcjonujących działalności.
• Do 20. dnia miesiąca następującego po rozpoczęciu działalności – dla firm otwieranych w bieżącym roku.
• Do końca roku podatkowego – dla firm rozpoczynających działalność w grudniu.

Metoda kasowa obowiązuje przez cały rok podatkowy, natomiast można z niej zrezygnować, składając oświadczenie w urzędzie skarbowym najpóźniej do 20 lutego danego roku.

Oświadczenie o chęci przejścia/rezygnacji z kasowego PIT można złożyć w formie pisemnej w urzędzie skarbowym lub online – przez e-Urząd Skarbowy. Podkreślmy, że nie ma możliwości wybrania kasowego PIT na etapie rejestracji działalności w CEIDG.

Jak działa kasowy PIT w praktyce?

Kluczowe jest tutaj zrozumienie, kiedy następuje moment powstania przychodu. Za taki uznaje się dzień uregulowania należności przez kontrahenta. Jeśli jednak płatność nie zostanie uregulowana przez 2 lata od wystawienia faktury, przychód powstaje automatycznie po tym czasie.

Ważne!

Jeśli firma zostanie zamknięta, wszystkie nieopłacone faktury zostaną uznane za przychód w dniu likwidacji działalności.

Kasowy PIT można stosować tylko dla przychodów z transakcji między przedsiębiorcami. Nie jest to natomiast możliwe w przypadku:

• Transakcji z podmiotami powiązanymi, np. firmą współmałżonka lub spółką, w której przedsiębiorca ma ponad 5% udziałów;
• Transakcji z firmami z rajów podatkowych;
• Sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych, np. sprzedaży firmowego samochodu czy licencji.

Przedsiębiorcy stosujący metodę kasową PIT muszą również pamiętać o obowiązku prowadzenia ewidencji faktur, ze wskazaniem kwoty należności i daty otrzymania zapłaty. Umożliwia to prawidłowe rozliczenie podatku dochodowego i jest podstawą do wykazania przychodu.