Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych są państwowymi funduszami celowymi. Składki na te fundusze opłacają z własnych środków płatnicy składek za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego w trybie na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne. Poboru składek dokonuje ZUS w okresach miesięcznych, łącznie ze składkami na ubezpieczenie społeczne.
Obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalane od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, mają obowiązek opłacać m.in. zleceniodawcy za osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia. Składek tych nie należy opłacać za zleceniobiorców, którzy z tytułu wykonywania umowy zlecenia przystąpili do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.
Jeżeli kwoty podstawy wymiaru składek pochodzą z różnych źródeł, obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy powstaje wtedy, gdy łączna kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi co najmniej tyle, co minimalne wynagrodzenie. Ubezpieczony, który uzyskuje przychody z więcej niż z jednego źródła, składa oświadczenie każdemu pracodawcy o innych tytułach z których obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Stopę procentową składki na Fundusz Pracy określa co roku ustawa budżetowa.
Składka na ten fundusz jest w całości finansowana przez płatnika składek.
Obowiązek płacenia składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych obciąża pracodawców, tj. osoby fizyczne i jednostki organizacyjne zatrudniające pracowników w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, posiadające zdolność upadłościową i likwidacyjną. Obowiązek ten nie obejmuje jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, zakładów pracy chronionej, zakładów aktywności zawodowej oraz pracodawców niewypłacalnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.
Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynosi 0,10 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jest w całości finansowana ze środków płatnika.
Płatnicy składek zobowiązani są za każdy miesiąc kalendarzowy naliczać i opłacać składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w terminie opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Składki na te fundusze powinny być wykazywane w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Wpłata należności z tytułu składek powinna być dokonana na dokumencie płatniczym na właściwy rachunek bankowy ZUS, przeznaczony na należności z tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.