Czym jest audyt UX - kto i dlaczego powinien z niego skorzystać?

Mateusz Rąbalski
04.05.2022

Suma doświadczeń i odczuć użytkownika związanych z korzystaniem z danego produktu czy usługi coraz częściej jest centralną kwestią dla dostawców różnego rodzaju dóbr cyfrowych. Chodzi o strony internetowe, e-sklepy czy aplikacje mobilne. Stworzenie przyjaznego dla użytkownika produktu, który skutecznie spełnia zakładane cele biznesowe, jest trudne, ale możliwe. Zaprojektowanie produktu od zera zgodnie z filozofią UX design zazwyczaj nie stanowi dużego problemu. W przypadku już istniejących usług, produktów, serwisów internetowych czy aplikacji mobilnych osiągnięcie tego celu nie jest już tak łatwe. Zwykle niezbędne jest przeprowadzenie analizy użyteczności (audytu UX). A zatem czym jest audyt UX, czy jest to opłacalna inwestycja i jakie korzyści dla biznesu niesie przeprowadzenie tego rodzaju analizy?

Co to jest audyt UX?

"User Experience" (w skrócie: UX) to pojęcie oznaczające wspomnianą powyżej sumę doświadczeń i odczuć użytkownika wobec danego produktu, natomiast ukierunkowanie prac projektowych związanych z konkretnym produktem na potrzeby końcowego użytkownika określane jest jako UX design. W odniesieniu do cyfrowej rzeczywistości biznesowej audyt UX oznacza analizę strony, sklepu internetowego czy aplikacji mobilnej pod kątem wygody i efektywności korzystania z nich przez użytkownika końcowego. 

Zależnie od audytowanego obiektu procedura może się różnić w detalach, ale ogólnie rzecz biorąc audyt polega na eksperckiej ocenie lub badaniu produktu z udziałem realnych odbiorców. Możliwe jest również zastosowanie obu tych metod jednocześnie. 

Najważniejsze elementy audytu UX

Trzeba pamiętać, że w każdym przypadku zakres czynności, jakie zostaną podjęte w czasie audytu UX, może być inny. Zależy to przede wszystkim od potrzeb klienta, ram czasowych oraz budżetu przewidzianego na działania audytowe, można jednak wskazać kluczowe elementy audytu UX. Jeśli chodzi o pełny audyt UX strony internetowej, są to:

  • zebranie informacji dotyczących potrzeb klienta oraz jego oczekiwań, ponieważ każdy rzetelnie wykonany audyt UX powinien być dostosowany do indywidualnych wymagań;
  • opracowanie persony na bazie uzyskanych danych na temat grupy docelowej;
  • analiza heurystyczna i weryfikacja, czy analizowany obiekt został stworzony zgodnie z dobrymi praktykami w zakresie projektowania doświadczeń użytkownika;
  • wędrówka poznawcza, w trakcie której badacz przyjmuje rolę użytkownika i wykonuje typowe dla niego działania w analizowanym obiekcie;
  • badania z użytkownikami, podczas których realne osoby należące do grupy docelowej wykonują określone działania w obrębie analizowanego obiektu.

Kiedy wykonać audyt UX?

Na to pytanie nie istnieje konkretna odpowiedź, ale nie ulega wątpliwości, że wykonanie audytu UX należy poważnie wziąć pod uwagę zwłaszcza w sytuacji, gdy strona internetowa, e-sklep czy aplikacja mobilna przestały skutecznie spełniać rolę, do której je stworzono. W przypadku sklepu internetowego sygnałem alarmowym może być np. nagły odpływ klientów bądź porzucanie przez nich koszyków zakupowych. Dla strony internetowej wyraźnym alarmem będzie spadek liczby odwiedzin czy coraz większa liczba komentarzy na temat przestarzałego designu. Od korzystania z aplikacji mobilnej może odstraszać np. stopień skomplikowania albo zbyt mała funkcjonalność. 

Audyt UX - komu jest potrzebny?

Tak naprawdę audyt użyteczności to narzędzie przydatne dla każdego przedsiębiorcy czy organizacji prowadzącej działalność w przestrzeni cyfrowej. Wynika to z prostego faktu: realia rynkowe zmieniają się z duża dynamiką, szczególnie w przypadku sprzedaży produktów czy usług przez Internet. To, co dziś jest użyteczne i sprawdza się perfekcyjnie, może okazać się przestarzałe lub nieadekwatne nawet kilka miesięcy później, dlatego okresowe audyty UX pozwalają utrzymać User Experience na optymalnym poziomie pomimo zachodzących zmian. 

Wykonany audyt UX - co to daje?

Zasadniczą korzyścią z wykonania audytu UX jest uzyskanie miarodajnej, rzetelnej i podpartej gruntowną analizą wiedzy na temat stanu audytowanego obiektu. Trzeba jednak podkreślić, że sam audyt UX, nawet najbardziej gruntowny, nie daje nic więcej - aby przyniósł spodziewane efekty, bezwzględnie konieczne jest wdrożenie w życie sugestii zawartych w raporcie z audytu. Dopiero wtedy można mówić o wymiernych korzyściach, jak np. zwiększenie współczynnika konwersji, poprawa jakości leadów sprzedażowych czy zoptymalizowanie interfejsu pod kątem potrzeb i oczekiwań użytkowników. 

Czym jest audyt użyteczności, a czym nie jest?

Czasem można spotkać się z twierdzeniem, że audyt UX jest jedynie modnym trendem, którego realna użyteczność jest niewielka. Nie jest to jednak prawda. Bezdyskusyjnym faktem jest, że użytkownicy szeroko rozumianych dóbr i usług cyfrowych stają się coraz bardziej wymagający oraz cenią swój czas. Jeśli korzystanie z danej aplikacji, usługi bądź serwisu wiąże się z problemami, rezygnują z niego i szukają alternatyw. Mówiąc krótko: audyt UX to nie moda, a biznesowa konieczność. To również realne wsparcie dla każdego przedsiębiorcy prowadzącego działalność w przestrzeni cyfrowej.

Podsumowanie

Wykonany w odpowiednim momencie profesjonalny audyt UX pomaga skutecznie zidentyfikować problemy i niedociągnięcia, które negatywnie wpływają na użyteczność serwisu, e-sklepu czy aplikacji mobilnej. Przekłada się to na szereg korzyści zarówno dla właściciela, jak i dla samych użytkowników. 

W przygotowaniu tekstu pomógł Artur Kruk, Audyt UX Manager z ARTNOVA. Wejdź na blog ARTNOVA-y, aby dowiedzieć się więcej o audycie UX - https://artnova.com.pl/blog/co-warto-wiedziec-o-audycie-ux/

Artykuł partnera

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie