Umowa o pracę na okres próbny – jakie zasady obowiązują pracodawcę?

Bywa tak, że pracodawca nie jest od razu pewien umiejętności kandydata do pracy. Wówczas może mu zaoferować umowę o pracę na okres próbny. Czym w praktyce jest ten dokument? Jakie prawa daje pracownikowi, a jakie możliwości pracodawcy? Czy umowę o pracę na okres próbny można bez przerwy przedłużać? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w naszym artykule.

Czym jest umowa o pracę na okres próbny?

Taka umowa może poprzedzać każdy inny stosunek pracy, jaki docelowo ma zostać zawarty między pracodawcą a pracownikiem, w tym szczególnie umowę o pracę na czas nieokreślony. Co do zasady nie określa ona w żaden sposób trwałości stosunku pracy – pracodawca może ją rozwiązać bez podawania przyczyny z zachowaniem krótkich okresów wypowiedzenia:

• w przypadku okresu próbnego trwającego do 2 tygodni – obowiązuje trzydniowy okres wypowiedzenia;
• w przypadku okresu próbnego trwającego powyżej 2 tygodni, ale krócej niż 3 miesiące – obowiązuje tygodniowy okres wypowiedzenia;
• w przypadku okresu próbnego trwającego 3 miesiące – obowiązuje dwutygodniowy okres wypowiedzenia.

Umowa o pracę na okres próbny jest zatem bez wątpienia bardzo korzystna dla pracodawcy. Może on ocenić przydatność pracownika, nie ponosi przy tym żadnych konsekwencji wynikających z normalnego stosunku pracy. Sam pracownik również w tym czasie dowie się, czy dana firma i stanowisko mu odpowiadają.

Co z pracownicą, która zajdzie w ciążę?

Ta kwestia budzi sporo kontrowersji, jednak została jasno uregulowana przez zapisy Kodeksu Pracy. Jeśli mówimy o pracownicy, która jest zatrudniona na okres próbny do 1 miesiąca, to nie chronią jej żadne przepisy dotyczące kobiet w ciąży. Co innego, gdy okres obowiązywania umowy przekroczył wspomniany miesiąc.

Wówczas pracodawca nie może rozwiązać takiej umowy, jeśli moment jej rozwiązania przypadłby po upływie 3 miesiąca ciąży. W takiej sytuacji umowa jest automatycznie przedłużana do dnia porodu. Nie ma tutaj żadnego znaczenia wola obu stron.

Przedłużanie umowy na okres próbny

Zgodnie z przepisami pracownik, który został zatrudniony na podstawie umowy na okres próbny, może skorzystać z tej formy zatrudnienia wielokrotnie, nawet w tym samym miejscu pracy. Nie ma jednak możliwości, aby było to to samo stanowisko. W praktyce niestety zapis ten jest często przez pracodawców naginany, co prowadzi do patologii polegających na bezustannym przedłużaniu okresu próbnego. Pracownik się nie buntuje w obawie przed utratą pracy, a pracodawca zyskuje wygodne narzędzie, które umożliwia mu łatwe rozwiązanie umowy w dowolnym momencie.

Zgodnie z prawem po upływie 3 miesięcy okresu próbnego pracodawca ma obowiązek podjąć decyzję o przydatności pracownika i zaproponować mu normalną umowę lub też podziękować za współpracę. W tej sprawie jasno wypowiedział się nawet Sąd Najwyższy. Jeśli pracodawca postępuje inaczej, naraża się na poważne konsekwencje w obliczu np. kontroli przeprowadzonej przez Państwową Inspekcję Pracy.