Czy można anulować fakturę VAT?

Każdy przedsiębiorca wie, że faktura VAT jest podstawowym dokumentem stosowanym w obrocie handlowym. Wystawia się ją zawsze wtedy, gdy dochodzi do relacji biznesowej – np. po wykonaniu usługi czy dostarczeniu towaru. Zdarzają się jednak wyjątkowe sytuacje, gdy przedsiębiorcy chcą anulować uprzednio wystawioną fakturę VAT. Czy mają do tego prawo?

Po co w ogóle anulować fakturę VAT?

Najczęstszym powodem, dla którego przedsiębiorca chce anulować dokument sprzedaży, jest jego odrzucenie przez kontrahenta. Przykładowo: Jan Kowalski zrealizował usługę na rzecz Andrzeja Nowaka. Ten jednak nie jest zadowolony z efektu i odmawia zapłaty. Nie chce również przyjąć faktury VAT.

Dla Kowalskiego jest to spory problem. Nie dość, że ma niezadowolonego klienta, to jeszcze od wystawionej już faktury musi zapłacić podatek dochodowy i VAT. Pamiętajmy, że w Polsce nie ma związku pomiędzy obowiązkiem podatkowym a otrzymaniem zapłaty. Kowalski może więc być na całej operacji mocno stratny, zwłaszcza jeśli zaangażował własne materiały do realizacji nieopłaconego zlecenia.

Nic dziwnego, że przedsiębiorca, po wyczerpaniu wszelkich możliwości negocjowania z kontrahentem, chce anulować fakturę VAT i przynajmniej uniknąć konieczności zapłaty podatków. W rozumieniu polskich przepisów jest to jednak niedozwolone.

Fakturę można anulować tylko w specyficznych przypadkach

Dla porządku musimy podkreślić, że polski system podatkowy w ogóle nie przewiduje możliwości anulowania uprzednio wystawionej faktury. Nie ma o tym ani słowa w przepisach, co dodatkowo utrudnia sprawę samym przedsiębiorcom, ale i sądom rozpatrującym tego typu przypadki.

Co do zasady można natomiast dokonać korekty faktury – poprzez wystawienie noty korygującej lub faktury korygującej. Nie zwalnia to jednak przedsiębiorcy z obowiązku podatkowego. Anulowanie dokumentu jest możliwe tylko czysto hipotetycznie.

Przede wszystkim taka faktura nie mogła zostać wcześniej wprowadzona do obrotu prawnego, czyli zaksięgowana lub choćby przekazana kontrahentowi. Jeśli to już nastąpiło, o anulowaniu nie ma mowy. Ponadto anulowania faktury można dokonać tylko wtedy, gdy dokumentuje ona czynność niedokonaną. Czyli: strony umówiły się na coś, przedsiębiorca wystawił fakturę kontrahentowi, ale z jakichś przyczyn nie zrealizował usługi czy dostawy.

W takiej sytuacji, na drodze wyjątku, można anulować fakturę poprzez przekreślenie oryginału i kopii oraz dodanie stosownej adnotacji. Chodzi o to, aby dokument nie mógł zostać ponownie wykorzystany.