Startujesz ze sprzedażą sprzętu lub akcesoriów i słyszysz: „daj CE”, „zrób REACH”, „uważaj na RoHS”. Brzmi groźnie, ale da się to poukładać. CE to znak zgodności dla wybranych grup produktów objętych przepisami zharmonizowanymi (np. zabawki, E/E, maszyny, R&TTE/RED). REACH to ogólnounijne zasady chemiczne dotyczące substancji w wyrobach i mieszaninach, a RoHS ogranicza określone substancje niebezpieczne w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Poniżej znajdziesz plan minimum dla mikrofirmy: co sprawdzić, co przygotować i jak znakować.
Znak CE to deklaracja producenta (lub jego upoważnionego przedstawiciela), że produkt spełnia wszystkie właściwe przepisy UE wymagające CE. To nie jest „certyfikat” wydany przez zewnętrzną firmę, tylko Twoja odpowiedzialność poparta oceną zgodności i dokumentacją techniczną. Jeżeli produkt podlega kilku aktom (np. bezpieczeństwo ogólne + kompatybilność elektromagnetyczna + niskie napięcie), deklarujesz zgodność z każdym z nich i dopiero wtedy nanosimy jeden znak CE. W niektórych procedurach wymagana jest jednostka notyfikowana – wtedy obok CE pojawia się jej numer identyfikacyjny.
Praktyczny schemat wygląda tak: identyfikujesz właściwe dyrektywy/rozporządzenia, dobierasz normy zharmonizowane (jeśli istnieją), wykonujesz badania/obliczenia, kompilujesz dokumentację techniczną, sporządzasz i podpisujesz UE deklarację zgodności, a na koniec znakujesz produkt i opakowanie. Dokumentację i deklarację przechowujesz co do zasady 10 lat od wprowadzenia na rynek. Jeżeli prawo wymaga udziału jednostki notyfikowanej, korzystasz wyłącznie z podmiotów z bazy NANDO; „dobrowolne certyfikaty” spoza systemu nie zastępują oceny zgodności.
Jeżeli wprowadzasz na rynek UE towar z kraju trzeciego, w świetle przepisów stajesz się importerem. Twoje minimum: sprawdzić, czy producent przeprowadził ocenę zgodności, czy produkt jest właściwie oznakowany (CE, dane identyfikacyjne), czy jest deklaracja zgodności i instrukcja/ostrzeżenia w wymaganym języku (w Polsce – po polsku). W razie braku dokumentów to Ty musisz je uzupełnić lub nie wprowadzać produktu. Dystrybutor ma obowiązek dbać o przechowywanie, transport i kontrolę oznakowań – nie może „przymykać oka”, gdy coś jest nie tak.
REACH dotyczy wszystkich podmiotów w UE, także mikrofirm. Dla sprzedawców wyrobów kluczowe są obowiązki dotyczące SVHC – substancji wzbudzających szczególnie duże obawy. Jeśli w Twoim wyrobie (np. etui, kabel, opaska) występuje SVHC z listy kandydackiej w stężeniu >0,1% masy w którymkolwiek komponencie, musisz przekazać odbiorcy informację umożliwiającą bezpieczne użytkowanie, a w określonych progach ilościowych także dokonać zgłoszenia do ECHA. Dodatkowo, ograniczenia z załącznika XVII mogą zakazać lub limitować pewne substancje (np. ftalany) – dotyczy to również importu.
Jeżeli sprzedajesz E/E (od zasilaczy po lampki LED), RoHS ogranicza użycie m.in. ołowiu, rtęci, kadmu, sześciowartościowego chromu oraz części ftalanów. Zgodność potwierdzasz poprzez kontrolę materiałową łańcucha dostaw i – gdy to potrzebne – badania laboratoryjne. Pamiętaj, że RoHS idzie w parze z innymi przepisami dla E/E (np. bezpieczeństwo elektryczne, EMC), a w niektórych kategoriach także z WEEE (gospodarka odpadami sprzętu elektrycznego) – zadbaj o spójność oznakowań i dokumentów.
Instrukcje użytkowania, bezpieczeństwa i ostrzeżenia muszą być w języku wymaganym przez kraj docelowy (dla Polski – po polsku) i w formie zrozumiałej dla użytkownika końcowego. W dokumentacji określ, które elementy dostarczasz „na papierze”, a które elektronicznie – nie wszystkie akty pozwalają zastąpić instrukcję wyłącznie wersją online. Brak właściwych instrukcji może zostać potraktowany jako wada formalna uniemożliwiająca legalne wprowadzenie produktu na rynek.
Na produkcie lub – gdy to niemożliwe – na opakowaniu i dokumentach umieszczasz: znak CE (jeżeli wymagany przez dany akt), identyfikator produktu (model/typ/partia), nazwę oraz adres producenta i – dla importu – również importera w UE. Znak CE nie może być pomniejszony lub zmieniony „po swojemu”; musi być czytelny i widoczny. Jeżeli w procesie brała udział jednostka notyfikowana, obok znaku pojawia się jej numer. W razie wątpliwości skorzystaj z wzorów znaków publikowanych przez KE.
1) „Certyfikat” zamiast procedury. Zewnętrzny „certyfikat” bez podstawy prawnej nie zastępuje oceny zgodności i dokumentacji – rynek wymaga Twojej deklaracji zgodności i Twojej teczki technicznej.
2) CE „profilaktycznie”. Nie wszystkie wyroby podlegają CE. Znak bez podstawy to naruszenie przepisów i ryzyko kary.
3) Brak polskich instrukcji i danych producenta/importera. To typowa przyczyna zatrzymań przez inspekcję.
4) REACH „z automatu”. Oświadczenia dostawcy bez weryfikacji materiałów i komponentów to proszenie się o SVHC >0,1% i reklamacje.
5) RoHS bez kontroli łańcucha. Deklaracje materiałowe muszą spinać się na poziomie komponentów, nie tylko wyrobu końcowego.
W zapytaniu ofertowym jasno wpisz: wymagane akty (np. LVD/EMC/RED), potrzebne raporty z badań pod konkretnymi normami zharmonizowanymi, listę materiałów z oświadczeniami REACH/SVHC oraz potwierdzenie RoHS dla komponentów. Poproś o próbkę dokumentacji technicznej lub minimum: listę standardów, raporty testów, draft deklaracji zgodności. Ustal, że brak wymaganych dokumentów uprawnia Cię do wstrzymania płatności lub odmowy zamówienia.
Bezpieczeństwo produktu i znakowanie to nie „papierologia dla dużych”. To fundament legalnej sprzedaży i ochrony marki. Dla małej firmy najważniejsze jest rozpoznanie przepisów właściwych dla produktu, przygotowanie rzetelnej dokumentacji i egzekwowanie zgodności w łańcuchu dostaw. Z takim podejściem znak CE, REACH i RoHS stają się narzędziem porządkującym proces — a nie przeszkodą.
https://single-market-economy.ec.europa.eu/single-market/goods/ce-marking_en — przewodnik KE o znaku CE: sens oznakowania, rola producenta, kiedy potrzebna jednostka notyfikowana.
https://europa.eu/youreurope/business/product-requirements/labels-markings/ce-marking/index_en.htm — CE w praktyce: kiedy i jak znakować, numer jednostki notyfikowanej, dokumentacja.
https://europa.eu/youreurope/business/product-requirements/compliance/index_en.htm — obowiązki producenta/importera/dystrybutora: dokumenty, tłumaczenia, kontrola oznakowań.
https://single-market-economy.ec.europa.eu/news/blue-guide-implementation-product-rules-2022-published-2022-06-29_en — „Niebieski Przewodnik” KE: wykładnia zasad zgodności i nadzoru rynku.
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=oj:JOC_2022_247_R_0001 — tekst „Niebieskiego Przewodnika” 2022 (wydanie w Dzienniku Urzędowym).
https://echa.europa.eu/regulations/reach/understanding-reach — REACH: obowiązki dla wyrobów i mieszanin, identyfikacja i zarządzanie ryzykiem.
https://echa.europa.eu/regulations/reach/candidate-list-substances-in-articles — SVHC w wyrobach: próg 0,1% m/m, obowiązki informacyjne/notyfikacyjne.
https://environment.ec.europa.eu/topics/waste-and-recycling/rohs-directive_en — RoHS: zakres, cel i ograniczane substancje w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.
https://eur-lex.europa.eu/EN/legal-content/summary/restriction-on-the-use-of-certain-hazardous-substances-in-electrical-and-electronic-equipment.html — streszczenie dyrektywy RoHS na EUR-Lex: założenia i zakres.
Redakcja Reklama Kontakt Nasze portale i blogi
Wszelkie prawa zastrzeżone | Dział tematyczny Mindly.pl | Zasady korzystania & Polityka prywatności
