Czy pracownik na L4 może wychodzić z domu? Wyjaśniamy

Tytułowe pytanie nurtuje niejednego pracodawcę, który podejrzewa, że rzekomo chory pracownik może tak naprawdę udawać i wykorzystywać zwolnienie np. do wyjazdu na urlop czy dorabiania sobie w innej profesji. Okazuje się, że to, czy pracownik na L4 może wychodzić z domu, nie jest wcale tak oczywiste.

Rodzaje zwolnień lekarskich

Wszystko tak naprawdę zależy od tego, jaki kod choroby został przypisany do L4 przez lekarza. Mamy dwa podstawowe kody:

1. Kod 1 – informuje o tym, że pacjent powinien leżeć i pozostawać w domu przez cały okres zwolnienia. Nie może opuszczać miejsca zamieszkania nawet w celu wizyty w aptece czy u lekarza.
2. Kod 2 - oznacza, że pacjent może chodzić i w wyjątkowych sytuacjach opuścić dom, np. na wizytę lekarską, do apteki czy na rehabilitację.

W praktyce trudno jest zatem zweryfikować, czy chory z L4 z kodem 2 nie nadużywa zwolnienia lekarskiego. Jeśli nie zostanie przyłapany na gorącym uczynku, gdy np. remontuje mieszkanie czy bawi się na wakacjach, to trudno będzie mu udowodnić, że oszukuje pracodawcę i ZUS.

Przepisy są niestety nieprecyzyjne i dają pracownikom na L4 sporą swobodę w zakresie „sposobu chorowania” – pod warunkiem, że lekarz nie zastosował kodu nakazującego pozostawanie w domu przez cały okres zwolnienia.

Co może zrobić pracodawca, który podejrzewa, że pracownik oszukuje?

Odpowiadamy wprost: niewiele. Nawet jeśli pracodawca jest przekonany, że pracownik symuluje chorobę lub wbrew zaleceniom lekarskim nie odpoczywa w domu, to pozostaje mu tylko liczyć na skuteczność kontrolerów ZUS.

Pracodawca może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o skontrolowanie pracownika i cierpliwie czekać na wyniki ewentualnej kontroli. Jeśli rzeczywiście okaże się, że L4 było wykorzystywane niezgodnie z zaleceniem lekarskim, to pracownikowi zostanie cofnięty zasiłek chorobowy, a pracodawca dodatkowo będzie mógł wyciągnąć w stosunku do niego adekwatne konsekwencje służbowe.